Naar verwachting zal het Besluit omgevingsrecht (Bor) medio 2014 wijzigen. In het Bor zijn onder andere de regels voor vergunningvrij bouwen vastgelegd. Ook deze bepalingen zullen gaan veranderen. In dit blog zet ik een aantal belangrijke wijzigingen voor u op een rij.

Sinds de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in 2010 zijn er meer mogelijkheden om vergunningvrij te bouwen. In de praktijk bleken deze regels voor vergunningvrij bouwen vaak moeilijk te interpreteren. Dit heeft geleid tot veel jurisprudentie (zie bijvoorbeeld mijn blog over vergunningvrij bouwen in achtererfgebied).

Vergunningvrij bouwen van een aan-of bijgebouw

Er is regelmatig discussie geweest over het vergunningvrij bouwen van een aan- of bijgebouw (de wetgever spreekt dan over een bijbehorend bouwwerk). Een vraag die dan speelde was of zo’n bijbehorend bouwwerk ook zonder vergunning mag worden uitgebreid, vergroot of gewijzigd. In de nieuwe regels wordt nu expliciet vastgelegd dat ook de uitbreiding van een bijbehorend bouwwerk vergunningvrij kan zijn, mits daarbij natuurlijk aan de overige criteria voor vergunningvrij bouwen wordt voldaan.

Vergroting bouwzone bij uitbouw

Aan- en bijgebouwen die een woonfunctie hebben (bijvoorbeeld een speelkamer of tv-kamer) moeten op basis van de huidige regels worden gebouwd in een zone van 2,5 meter rondom de woning (dit geldt voor de achterkant en zijkant). Deze zone wordt nu verruimd naar 4 meter. Buiten deze zone moet een aan- of bijgebouw nog steeds een aan het wonen ondergeschikte functie hebben (bijvoorbeeld een garage of bijkeuken). Een belangrijke uitzondering is er voor bijgebouwen met een mantelzorgfunctie. Deze mogen straks ook buiten de zone van 4 meter worden gebouwd. Vanzelfsprekend moet men ook hiervoor voldoen aan alle andere eisen die gelden voor mantelzorg en vergunningvrij bouwen.

Beperking in totaaloppervlakte

Tot slot wordt er ook een zeer belangrijke beperking doorgevoerd. Voortaan kan er per hoofdgebouw nog slechts één of meerdere aan- en bijgebouwen zonder vergunning worden gebouwd, als de totale oppervlakte van de aanwezige bouwwerken niet meer bedraagt dan 100 m2. Ongeacht of deze bouwwerken wel of niet met vergunning zijn opgericht. De oppervlakte wordt niet alleen gemaximeerd tot 100 m2. Volgens de nieuwe regels is dus ook de totale oppervlakte van de al op het perceel aanwezige bijbehorende bouwwerken (met vergunning) van belang. De oppervlakte van deze bouwwerken telt mee bij de vaststelling of nog zonder vergunning mag worden gebouwd.

Ons advies luidt dan ook: bouw slim. Degene die de 100 m2 namelijk eerst voor vergunningvrije bouwwerken benut, kan daarna nog extra bouwwerken met vergunning oprichten (indien het bestemmingsplan hier ruimte toe biedt). Omgekeerd is dit niet mogelijk. Let er hierbij wel op dat het achtererfgebied nooit voor meer dan 50% mag worden bebouwd.