Wanneer een burger of een bedrijf een omgevingsvergunning aanvraagt bij de gemeente, moet zij hiervoor een vergoeding (leges) aan de gemeente betalen.

In de wet is vastgelegd dat een gemeente deze leges niet mag heffen en invorderen als de vergunning is gebaseerd op een bestemmingsplan dat ouder is dan 10 jaar. Lang is onduidelijk geweest hoe de wet moest worden uitgelegd.

Op 17 november 2017 heeft de Hoge Raad (hoogste rechter in Nederland) uitspraak gedaan over de legessancties. Gemeenten mogen geen leges meer heffen als een bestemmingsplan ouder is dan 10 jaar. Hieronder geef ik in het kort weer waar het op neer komt.

Casus

In de zaak die bij de Hoge Raad speelde had de belanghebbende in 2013 een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend voor het bouwen van een huis. Volgens het sinds 2001 voor dit perceel geldende bestemmingsplan mocht op die locatie geen woning worden gebouwd. Voor de verlening van de omgevingsvergunning was een zogenaamde buitenplanse afwijking (ontheffing van voorschriften in het bestemmingsplan) nodig. De gemeente verleende de vergunning en bracht hiervoor leges in rekening. De belanghebbende was het daarmee niet eens en startte een gerechtelijke procedure.

Op welke werkzaamheden ziet de legessanctie?

De Hoge Raad heeft beslist dat de belanghebbende geen leges hoefde te betalen omdat het bestemmingsplan ouder was dan 10 jaar. De Hoge Raad heeft bepaald dat de legessanctie voor de volledige aanvraag geldt ongeacht welke diensten door de gemeente zijn verricht.

De legessanctie geldt voor bouw-, sloop- en aanlegactiviteiten die in overeenstemming zijn met een verouderd bestemmingsplan. Maar volgens de Hoge Raad houden ook aanvragen die leiden tot een afwijking (ontheffing van voorschriften) van een verouderd bestemmingsplan zoveel verband met dat bestemmingsplan dat de legessanctie ook voor die aanvragen geldt.

Dan is er nog de toetsingsdatum; per wanneer geldt de legessanctie?

De legessanctie is van toepassing op het moment dat de aanvraag door een gemeente in behandeling is genomen.

Met andere woorden: is een bestemmingsplan ouder dan 10 jaar op het moment dat u uw aanvraag indient, dan mag de gemeente voor het behandelen van die aanvraag geen leges in rekening brengen.

Ons advies is om de legesnota’s die binnenkort worden ontvangen kritisch te bekijken. In het verleden probeerde gemeenten nog weleens betaling “af te dwingen” door een korting te geven, maar ook dat mag dus niet meer.

Heeft u een legesnota ontvangen die niet juist is of een foute legesnota ontvangen die inmiddels onherroepelijk is geworden? Schroom dan niet om dan contact met ons op te nemen. Wij begeleiden u graag bij het terugvorderen van de ten onrechte betaalde leges.

Wilt u de hele uitspraak lezen? Klik dan hier

Heeft u andere vragen? Bel of mail ons; wij staan voor u klaar!

Ingrid Janssen
november 2017